Przewidziana w art. 152 KKW możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, której wykonanie zostało uprzednio odroczone na podstawie art. 151 KKW na maksymalny przewidziany w tej normie okres czasu, jest pomimo umieszczenia w Kodeksie Karnym Wykonawczym niewątpliwie instytucją prawa materialnego, gdyż na mocy tego upoważnienia następuje merytoryczna modyfikacja prawomocnie orzeczonej uprzednio kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania lub z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, które następnie zostało zarządzone z powodu negatywnego przebiegu probacji.
Sama norma zawarta w § 1 tego artykułu nakazuje zastosowanie przy orzekaniu w tym przedmiocie art 69–75 Kodeksu karnego, a więc przepisów prawa materialnego. Ponadto jest to szczególne upoważnienie, które należy stosować w wyjątkowych przypadkach, w których po wykorzystaniu maksymalnego dopuszczalnego okresu odroczenia nadal istnieją przesłanki uzasadniające nie wykonywanie kary wraz z materialnoprawnymi okolicznościami świadczącymi o przyjęciu wobec skazanego pozytywnej prognozy kryminologicznej. Pomimo więc, że orzeczenie w tym przedmiocie zostaje wydane w trybie przewidzianym przez przepisy procesowego prawa wykonawczego, stanowi ono ingerencje w treść wydanego uprzednio prawomocnego wyroku w przedmiocie odpowiedzialności karnej za zarzucone przestępstwo.
Omawiana kwestia została niewątpliwie wyjaśniona i omówiona przez doktrynę i orzecznictwo z uwagi na nowelizację art. 152 KKW na mocy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 01.07.2015 r. Otóż skróciła ona maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności, która może być warunkowo zawieszona po upływie maksymalnego okresu odroczenia, z 2 lat do 1 roku. Z uwagi na wskazaną zmianę powstała wątpliwość dotycząca możliwości zastosowania wobec skazanych, którzy popełnili przed dniem wejścia w życie tej nowelizacji przestępstwa, za które orzeczono kary w wymiarze do 2 lat, materialnoprawnej normy intertemporalnej z art. 4 § 1 KK, która nakazuje stosowanie w razie zmiany ustawy między momentem popełnienia czynu a momentem orzekania stosowania tej pierwszej, jeżeli jest korzystniejsza dla oskarżonego.
W orzecznictwie ( wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 grudnia 2015 roku w sprawie o sygn. akt II AKa 397/15; postanowieniu Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 11 marca 2016 roku w sprawie o sygn. akt II AKzw 202/16 ) i poglądach przedstawicieli nauki prawa – W. Wróbel ” Aktualne problemy intertemporalne okresu przejściowego po wejściu w życie ustawy z 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw ” (e-Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Data publikacji: 4 VII 2015 < www.czpk.pl > Pozycja w wydaniu internetowym: 4/2015) potwierdzono zgodnie konieczność stosowania przy orzekaniu na podstawie art. 152 KK normy z 4 § 1 KK, gdyż orzeczenie zmieniające treść pierwotnego wyroku sądu wymierzającego karę pozbawienia wolności powoduje skutki materialne – zmiana samego rozstrzygnięcia i procesowe, gdyż z uwagi na tą zmianę nie podejmuje się dalszych przewidzianych przepisami Kodeksu Karnego Wykonawczego czynności celem wykonania kary pozbawienia wolności – Rozdział X, lecz stosuje się przepisy Rozdziału XI Oddziału 3. Wobec tego należy też uznać przedmiotową instytucję za mającą charakter stricte materialny – stanowi on bowiem wyłącznie o przesłankach, które dopuszczają orzekanie w danym zakresie, nie odnosząc się przy tym do kwestii proceduralnych.